"CO EUROPA MA WSPÓLNEGO ZE MNĄ?"
Spojrzenie młodych ludzi z Niemiec i Polski na Europę
Co Europa ma wspólnego ze mną?
Droga do wspólnoty europejskiej nie zawsze była prosta i gładka. Jednak obecne globalne wyzwania, przed jakimi stoi wspólnota, w coraz większym stopniu powodują wstrząsy i utrudniają europejską współpracę polityczną. Jednocześnie kwestionowana jest tożsamość europejska. W efekcie wzmacniają się tendencje eurosceptyczne, a stosunki międzynarodowe zmieniają się od wspólnoty konstruktywistycznej do ponownego odkrycia postaw neorealistycznych, z renesansem silnego państwa narodowego, któremu towarzyszy sceptycyzm wobec Europy.
Dyskurs o Europie, czy to opowiadający się za wspólnotą, czy krytykujący jej sens, jest w dużej mierze kształtowany przez zinstytucjonalizowanych aktorów ze świata polityki, organizacji i instytucji, a także dziennikarstwa. Przykładem są tu obszary napięć, indentyfikowane jako zestawienie tożsamości narodowych z ponadnarodową identyfikacją z Europą.
W centrum zainteresowania zaplanowanego projektu badawczego znajdują się młodzi ludzie z Niemiec oraz Polski w wieku pomiędzy 16 a 25 lat. Korzystając z metod badawczych wykorzy-stywanych w językoznawstwie oraz naukach o społeczeństwie podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie, jakie subiektywne wyobrażenia kształtują ich spojrzenie na Europę. Dzięki multiperspektywicznemu ujęciu uwzględnione zostaną w badaniu zarówno opinie o własnym narodzie i regionie jak również o europejskich sąsiadach; na krytyczne spojrzenie zasługuje pytanie, jak istotną rolę z perspektywy młodych ludzi odgrywają "obszary napięcia" takie jak Europa ‒ państwo narodowe i globalizacja ‒ lokalność. Ponadto zbadana zostanie kwestia, jakie stereotypowe wyobrażenia o Europie bądź o sąsiednim kraju obecne są medialnie w dyskursach narodowych oraz we współpracy niemiecko-polskiej i w jaki sposób zyskują na mocy. Ustalając koncepcje Europy zgłębione zostaną stereotypy młodych ludzi z Niemiec i Polski wy-stępujące w zasobach dostępnych online. Na szczególną uwagę zasługuje ich sposób myślenia, ponieważ dzisiejsza młodzież to projektanci jutra; ich spojrzenie to swoisty "sejsmograf" rozwoju Europy oraz Unii Europejskiej. Zdeklarowanym celem projektu jest wykazanie wieloa-spektowości dyskursu oraz skupienie uwagi na głosie młodych ludzi.
Projekt badawczy jest projektem współpracy z Uniwersytetem im. Ludwika i Maksymiliana w Monachium, który odpowiedzialny jest za analizę socjologiczną.
Was hat Europa mit mir zu tun?
Der Weg zu einer europäischen Gemeinschaft war seit jeher nicht reibungsfrei. Allerdings führen gegenwärtig globale Herausforderungen verstärkt zu Erschütterungen und erschweren eine europäische politische Zusammenarbeit. Gleichzeitig wird das (mühsame) Ziel einer Identitätsfindung oder -stiftung zwischen einer Vereinbarung von Nationalität und Supranationalität getrieben und eine europäische Identität hinterfragt. Infolgedessen erhalten die euroskeptischen Tendenzen Auftrieb und die internationalen Beziehungen wandeln sich von einem konstruktivistischen Miteinander zu einer Wiederentdeckung neorealistischer Positionen, wobei eine Renaissance des starken Nationalstaates mit einer Skepsis gegenüber Europa einhergeht.
Der Diskurs über Europa, befürwortend oder kritisierend, wird maßgeblich durch institutionalisierte AkteuerInnen aus der Politik, Organisationen und Institutionen, sowie dem Journalismus gestaltet und geprägt. Als Spannungsfelder werden beispielsweise die nationale Identität(en) gegenüber einer supranationalen Identifikation mit Europa ausgemacht. Wobei das eine das andere zu behindern scheint beziehungsweise so inszeniert wird.
Beim Forschungsprojekt handelt es sich um ein Kooperationsprojekt mit der LMU München, welche sich um eine soyiologische Analyse bemüht.
Im Menüpunkt "Aktuelles" werden weitere Informationen über den Forschungsprozess an der AMU aufgeführt. Die Fortschritte des deutschen Kooperationspartners lassen sich auf einer eigenen Website verfolgen.